وردپرس چیست و چه کاربردی دارد؟ + لیست سایت‌های معروف وردپرسی
وردپرس چیست؟ احتمالا شما نیز اصطلاح وردپرس را شنیده باشید، اما شاید ندانید که وردپرس چیست و چه کاربردی دارد؟ وردپرس (WordPress) یک سیستم مدیریت محتوا (Content Management System) رایگان برای طراحی سایت است. با وردپرس می‌توان هر نوع سایتی به‌صورت رایگان ساخت، بدون اینکه نیازی به دانش برنامه نویسی داشته باشید. در این مقاله با کاربرد وردپرس بیشتر آشنا خواهیم شد.
موضوعاتی که در این مقاله بررسی خواهیم کرد:
- وردپرس چیست؟
- کاربرد وردپرس چیست؟
- تاریخچه وردپرس
- زبان برنامه نویسی وردپرس چیست؟
- اصطلاحات رایج در وردپرس چیست؟
- امکانات پنل مدیریت وردپرس چیست؟
- مزایای وردپرس چیست؟
- با وردپرس چه سایت‌هایی می‌توان ساخت؟
- دلیل محبوبیت وردپرس چیست؟
- سوالات متداول وردپرس
وردپرس چیست؟
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد، وردپرس (WordPress) یک سیستم مدیریت محتوا (Content Management System) رایگان برای طراحی سایت است. سیستم مدیریت محتوا (CMS)، یک نرم‌افزار کامپیوتری است که امکان انتشار محتوا، ویرایش، حذف و... را فراهم می‌کند. این محتوا می‌تواند شامل: متن، عکس، ویدئو، صدا و...باشد که در هر سایتی مشاهده می‌کنید.
وردپرس در ابتدا یک سیستم وبلاگ‌نویسی رایگان با آدرس wordpress.com بود که امکانات زیادی در اختیار وبلاگ‌نویسان قرار می‌داد. طرز کار ان به این صورت بود که بعد از ثبت‌نام در این سایت می‌توانستید یک وبلاگ در آن ایجاد کنید و شروع به انتشار مطالب خود کنید. از نمونه سیستم‌های وبلاگ‌نویسی در ایران می‌توان به بلاگفا، پرشین‌بلاگ، رزبلاگ و... اشاره کرد.
بعدها وردپرس به شکل یک سیستم مدیریت محتوا، برای ایجاد وبسایت طراحی شد. امروزه می‌توان وردپرس را از سایت wordpress.org، دانلود کرد و با قرار دادن آن روی دامنه و هاست، یک سایت به‌صورت رایگان طراحی کرد.
وردپرس به‌صورت رایگان و منبع باز (Open Source) است. یعنی می‌توانید سورس کدهای وردپرس را بدون محدودیت، مشاهده و ویرایش کنید. وردپرس از زبان فارسی نیز به خوبی پشتیبانی می‌کند.
کاربرد وردپرس چیست؟
اکنون که دانستیم وردپرس چیست؟ به سراع کاربرد وردپرس می‌رویم. توسط وردپرس می‌توانید به‌صورت رایگان، سایت طراحی و امکانات زیادی به آن اضافه کنید. این سایت می‌تواند شخصی، شرکتی، فروشگاهی، پزشکی، خدماتی و... باشد.
همچنین با وردپرس می‌توانید در این سایت‌ها محتوا ایجاد کنید و یا محصولات خود را برای فروش در آن قرار دهید. کاربران می‌توانند از خدمات شما استفاده کنند و محصولات شما را خریداری کنند.
تاریخچه وردپرس
در قسمت بالا دانستیم که وردپرس چیست و چه کاربردی دارد؟ اکنون به سراغ تاریخچه وردپرس می‌رویم:
بنیان‌گذار وردپرس کیست؟
وردپرس، اولین بار در تاریخ 27 می 2003 (معادل سه شنبه، ۶ خرداد ۱۳۸۲) توسط «مت چارلز مولنوگ» منتشر شد. مت مولنوگ در ابتدا به مطالعه درباره ساز ساکسیفون می‌پرداخت و در آموزشگاه بازیگری و هنرهای نمایشی حضور داشت.
داستان وردپرس و ایده به وجود آمدن آن
مت مولنوگ، به واشینگتن سفر کرده بود و در آنجا عکس‌هایی از خودش گرفته بود. مولنوگ، برای اولین بار عکس‌های خود را در سیستم وبلاگ‌نویسی «b2/cafelog» منتشر کرد. این سیستم وبلاگ‌نویسی با نام مستعار «logware» شناخته شده بود. امکانات آن خیلی زیاد نبود و بیشتر برای نوشتن مطلب و گذاشتن تصاویر به کار می‌رفت. کاربران نیز می‌توانستند در پایین مطالب، کامنت (نظر) بگذارند.
سیستم وبلاگ‌نویسی b2/cafelog، جرقه‌ای بود که مت مولنوگ، به فکر راه‌اندازی یک سیستم وبلاگ‌نویسی جدید، با توجه به امکاناتی که خودش نیاز داشت بیفتد. مولنوگ در ژانویه 2003 این مطلب را در وبلاگ خود منتشر کرد و با فردی به نام «مایک لیتل» تماس گرفت تا به کمک هم شروع به نوشتن وردپرس از روی «b2/cafelog» کنند.
بعد از مدتی، توسعه‌دهنده اصلی «b2/cafelog» هم به جمع آن‌ها پیوست. در مارس سال 2003، مولنوگ به کمک چند نفر دیگر Global Multimedia Protocols Group را تاسیس کرد که در آن نخستین «میکرو فرمت‌ها» نوشته شد.
در آوریل 2004، مولنوگ سرویس رایگان Ping-O-Matic را راه‌اندازی کرد. کاربرد Ping-O-Matic این بود که وقتی مطلب جدیدی منتشر می‌شد، لینک آن را در این سرویس Copy/Paste می‌کردند و به هر موتور جستجویی (مانند: گوگل، بینگ، یاهو و...) یک Ping ارسال می‌کردند که این صفحه از وبلاگ منتشر شد، تا موتورهای جستجو سریعا آن صفحه را بررسی کرده و ایندکس کنند.
در می 2004، سیستم مدیریت محتوای Movable Type که در آن زمان رقیب سرسخت WordPress حساب می‌شد، قیمت‌های خود را تغییر داد. گران شدن Movable Type به نفع WordPress بود و باعث شد کاربران، وردپرس را جایگزین آن کنند.
در اکتبر 2004، شرکت CNET مولنوگ را استخدام کرد تا در آنجا روی وردپرس کار کند و در مدیریت وبلاگ‌ها و رسانه‌های جدید به آن‌ها کمک کند. دسامبر 2004 مولنوگ bbPress را عرضه کرد که در تعطیلات آن را نوشته بود. در فوریه 2005 نسخه 1.5 وردپرس با نام Strayhorn آماده شد که 900 هزار بار دانلود شد.
در اکتبر 2005، مولنوگ از CNET جدا شد و چند روز بعد از آن سرویس Akismet را معرفی کرد. این سرویس جلوی کامنت اسپمرها را می‌گرفت. در نوامبر 2005، پروژه وردپرس از حالت دعوتنامه برای مشارکت خارج شد و به‌صورت منبع بار (Open Source) برای مشارکت همگانی در توسعه وردپرس آزاد شد.
در آگوست 2005، مولنوگ شرکت اتوماتیک (Automattic, Inc) را تاسیس کرد. این شرکت در زمینه خدمات توسعه وب فعال است و مشارکت کننده اصلی در توسعه وردپرس به شمار می‌رود.
زبان برنامه نویسی وردپرس چیست؟
وردپرس، با زبان برنامه نویسی PHP نوشته شده است. PHP یک زبان برنامه نویسی تحت وب است. اگر با پی‌اچ‌پی آشنایی خوبی داشته باشید، می‌توانید وردپرس را به آسانی توسعه دهید و امکانات زیادی به سایت خود اضافه کنید. همچنین با PHP می‌توانید برای وردپرس قالب و افزونه‌های متنوعی بنویسید که در قسمت اصطلاحات وردپرس، با قالب و افزونه وردپرس آشنا خواهیم شد.
اصطلاحات رایج در وردپرس چیست؟
در ادامه مقاله وردپرس چیست؟ به برخی از اصطلاحات رایج در وردپرس اشاره می‌کنیم:
مخزن وردپرس چیست؟
یکی از ویژگی‌های وردپرس این است که یک مخزنی در داخل خود قرار داده است. در این مخزن انواع قالب و افزونه‌های وردپرسی هم به‌صورت رایگان و هم به‌صورت پولی وجود دارند که می‌توانید با یک کلیک آن‌ها را در سایت خود نصب و فعال‌سازی کنید.
توابع وردپرس چیست؟
همانطور که در قسمت بالا گفته شد، وردپرس با زبان برنامه نویسی PHP نوشته شده است. پایه و اساس بک‌اند یک وبسایت این است که اطلاعات را در دیتابیس (پایگاه‌داده) ذخیره و در مواقع مورد نیاز آن‌ها را در صفحات سایت، نمایش دهد.
در وردپرس، انواع توابع PHP وجود دارد که توسط آن‌ها می‌توان اطلاعات را در پایگاه داده وردپرس ذخیره و یا آن‌ها را نمایش دهد. در قسمت زیر سه مورد از توابع PHP را برای شما مثال می‌زنیم.
تابع نمایش عنوان سایت:
bloginfo('name')
تابع نمایش عنوان صفحه جاری:
wp_title()
تابعی برای نمایش فرم ورود به سایت:
wp_login_form()
قالب وردپرس (WordPress Theme)
قالب وردپرس چیست؟ پوسته یا قالب وردپرس همان ظاهر و شکل سایت است. برای وردپرس هزاران قالب رایگان و غیر رایگان کد نویسی شده است که بدون دانش برنامه نویسی، می‌توانید آن‌ها را تهیه کنید و در سایت خود نصب کنید. اگر زبان برنامه نویسی PHP را بلد باشید، می‌توانید قالب‌های اختصاصی برای سایت خود و دیگران بنویسید.
افزونه وردپرس (WordPress Plug-in)
افزونه وردپرس چیست؟ پلاگین یا افزونه، یک سری کدهای PHP هستند که امکانات خاصی را به وردپرس اضافه می‌کنند. افزونه‌های زیادی به‌صورت رایگان و غیررایگان وجود دارند که بدون دانش برنامه نویسی می‌توانید آن‌ها را در وردپرس نصب کنید و استفاده کنید.
برای مثال اگر بخواهید یک ویژگی جدید مانند ثبت نام کاربران، به سایت خود اضافه کنید، می‌توانید بدون دانش برنامه نویسی، از طریق افزونه‌هایی که با PHP توسط افراد دیگر نوشته شده‌اند، با زدن یک کلیک نصب کنید.
اگر با زبان PHP آشنایی داشته باشید، خودتان می‌توانید افزونه‌های زیادی توسعه دهید و آن را در سایت خود قرار دهید و یا به دیگران بفروشید.
ووکامرس (WooCommerce)
ووکامرس چیست؟ یک افزونه رایگان برای اضافه کردن فروشگاه به وردپرس است. با نصب این افزونه می‌توانید محصولات فیزیکی یا دانلودی به سایت خود اضافه کنید و آن‌ها را برای قروش، در اختیار کاربران خود قرار دهید.
المنتور (Elementor)
المنتور چیست؟ Elementor یک افزونه صفحه ساز وردپرس است که در دو نسخه رایگان و غیر رایگان ارائه شده است. نسخه غیر رایگان آن Elementor Pro نام دارد. از طریق این افزونه می‌توان بدون دانش برنامه نویسی، عناصری در سایت ایجاد کنید و یک قالب وردپرسی طراحی کنید.
برای مثال می‌توانید: هدر، فوتر، دکمه، فرم، تصاویر و... را با المنتور در سایت خود ایجاد کنید و در جای مناسبی از آن قرار دهید. رقیب دیگر المنتور، افزونه ویژوال کامپوزر نام دارد که نسبت به المنتور محبوبیت و امکانات کمتری دارد.
یواست سئو (Yoast SEO)
یواست سئو چیست؟ Yoast SEO نیز یک افزونه وردپرسی است که توسط آن می‌توانید صفحات وردپرسی را سئو کنید تا در موتورهای جستجو، بهتر دیده شوند و منجر به فروش بیشتر شوند.
امکانات پنل مدیریت وردپرس چیست؟
پنل مدیریت وردپرس امکانات زیادی دارد که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- پیشخوان: برای نمایش اطلاعات کلی سایت است.
- نوشته‌ها: برای مدیریت نوشته‌ها مانند: افزودن نوشته، ویرایش نوشته، حذف نوشته.
- دسته‌ها: برای دسته‌بندی کردن نوشته‌ها.
- برچسب‌ها: برای تگ کردن نوشته‌ها.
- رسانه: برای آپلود، تصاویر، صدا، ویدئو و...
- برگه‌ها: برای ایجاد یک صفحه جدید در وردپرس مثل: صفحه تماس با ما.
- دیدگاه‌ها: نظراتی که کاربران برای نوشته‌های سایت ارسال کرده‌اند را در این بخش می‌توان تایید کرد تا در سایت نمایش داده شوند و یا آن‌ها ویرایش یا حذف کرد.
- نمایش: در این قسمت می‌توان قالب وردپرس را از مخزن وردپرس و یا فایلی که قبلا خریداری کرده‌اید، را نصب و فعال‌سازی کنید.
- افزونه‌ها: در قسمت افزونه‌ها می‌توانید از مخزن وردپرس یا فایلی که قبلا خریداری کرده‌اید را نصب و فعال‌سازی کنید.
- کاربران: در این قسمت می‌توانید کاربران ثبت‌نام شده را مدیریت کنید. همچنین می‌توانید نقش جدیدی به کاربران اختصاص دهید. این نقش می‌تواند کابر معمولی، نویسنده، مدیر و... باشد.
- تنظیمات: در این بخش تنظیمات کلی وردپرس مانند نام سایت، نحوه نام‌گذاری URL صفحات و... باشد.
مواردی که در بالا گفته شد، در پنل مدیریت وردپرس، بدون نصب قالب و افزونه جدید وجود دارد. با نصب قالب و افزونه‌های جدید، امکانات پنل مدیریت وردپرس افزایش پیدا می‌کند.
مزایای وردپرس چیست؟
درادامه مقاله وردپرس چیست؟ به مزایای سایت‌های وردپرسی می‌پردازیم:
- وردپرس رایگان است.
- کار با وردپرس راحت و آسان است.
- وردپرس انعطاف‌پذیر و قابل توسعه است.
- مدیریت محتوا در وردپرس راحت است.
- وردپرس منبع باز (Open Source) است و می‌توان آن را به دلخواه خود ویرایش کرد.
- در سراسر جهان افراد زیادی در توسعه وردپرس نقش دارند و در صورت بروز هرگونه مشکلات امنیتی، سریعا آن را بروزرسانی می‌کنند.
- برای وردپرس قالب‌های زیبا و متنوعی وجود دارد.
- وجود افزونه‌ها و امکانات متنوع برای وردپرس.
- طراحی سایت‌های وردپرسی قیمت مناسبی دارد.
- وردپرس زود بازده است و سریع می‌توان با آن سایت راه‌اندازی کرد.
- با وردپرس می‌توان انواع سایت‌های شخصی، شرکتی، پزشکی، خدماتی، فروشگاهی و... را طراحی کرد.
- سئو و بهینه‌سازی محتوا برای موتورهای جستجو با افزونه‌هایی مانند Yoast SEO و Rank Math SEO راحت است.
- پشتیبانی وردپرس و حل مشکلات آن، با توجه به جامعه آماری بالا در استفاده از وردپرس، راحت است.
با وردپرس چه سایت‌هایی می‌توان ساخت؟
با وردپرس می‌توان انواع سایت‌ها را پیاده‌سازی کرد که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- راه‌اندازی سایت شخصی با وردپرس
- طراحی سایت شرکتی با وردپرس
- طراحی سایت فروشگاهی با وردپرس
- ساخت سایت آموزشی با وردپرس
- ایجاد سایت خدماتی با وردپرس
- راه‌اندازی سایت خدمات پزشکی با وردپرس
- طراحی سایت فروش لوازم آرایشی و بهداشتی با وردپرس
- ایجاد سایت خبری با وردپرس
- طراحی سایت آموزش آنلاین با وردپرس
- ساخت سایت وردپرسی برای قرار دادن نمونه کار در آن
- ساخت سایت انجمن با وردپرس
- طراحی سایت دانلود نرم‌افزار، موزیک، فیلم و سریال و...
- فروش محصولات دانلودی با وردپرس
- و...
سایت‌های معروف ایرانی که با وردپرس ساخته شده‌اند:
لیست برخی از سایت‌های معروف ایرانی با وردپرس:
- سایت دیجیاتو (معرفی تکنولوژی‌های روز)
- دیجی‌کالا مگ (بلاگ دیجی‌کالا)
- موزیکفا (سایت دانلود موزیک)
- سایت شخصی رضا صادقی (خواننده)
- دانلودها (سایت دانلود نرم‌افزار)
- سایت شاتل (ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی)
- شرکت کاله (محصولات غذایی)
- سایت دکتر سلام (خدمات پزشکی)
- سایت گجت نیوز (اخبار تکنولوژی و گجت‌های روز دنیا)
- سایت ایران استخدام (معرفی آگهی‌های استخدامی و کاریابی)
- و...
سایت‌های معروف خارجی که با وردپرس ساخته شده‌اند:
لیست برخی از سایت‌های معروف خارجی با وردپرس:
- مجله تایم (مجله خبری نیویورک)
- سایت نیویورک پست (یکی از روزنامه‌های قدیمی و معروف آمریکا)
- سایت کاخ سفید (محل کار و اقامت‌گاه رسمی رئیس‌جمهور آمریکا)
- سایت شخصی Katy Perry (خواننده، ترانه‌نویس، بازیگر و داور تلویزیونی آمریکایی)
- مایکروسافت نیوز (اخبار مایکروسافت)
- سونی موزیک (بزرگترین شرکت نشر آثار موسیقی که متعلق به شرکت سونی است)
- بلاگ پلی استیشن (برند معروف بازی‌های ویدئویی)
- بلاگ موزیلا (مرورگر موزیلا فایرفاکس)
- سایت Angry Birds (بازی معروف)
- و...
دلیل محبوبیت وردپرس چیست؟
وردپرس بخاطر متن باز (Open Source) و رایگان بودن آن محبوبیت بالایی دارد. همچنین پشتیبانی، بروزرسانی دائمی، عدم نیاز به دانش برنامه نویسی و ساده بودن استفاده از آن باعث شده است که وردپرس به بهترین CMS دنیا تبدیل شود.
بیش از 64 میلیون سایت در جهان، از سیستم مدیریت محتوای وردپرس استفاده می‌کنند که سهم قابل توجهی در بین همه سایت‌های جهان دارد.
سوالات متداول وردپرس
در این قسمت به برخی از سوالات متداول درباره وردپرس می‌پردازیم:
وردپرس چیست؟
وردپرس یک سیستم مدیریت محتوای رایگان و متن باز (Open Source) برای طراحی سایت است. توسط وردپرس می‌توان انواع سایت‌های شخصی، شرکتی، خدماتی، فروشگاهی و... را طراحی کرد.
طراحی سایت با وردپرس رایگان است؟
خود سیستم مدیریت محتوای وردپرس، رایگان است. اما اگر دانش برنامه نویسی نداشته باشید و بخواهید سایت شما دارای ظاهری زیبا با امکانات زیادی باشد، باید قالب و افزونه‌های وردپرسی را با پرداخت هزینه تهیه کنید. معمولا یک قالب وردپرسی حدود 200 تا 500 هزار تومان هزینه دارد. هر افزونه نیز بسته به کارایی آن حدود 50 تا 300 هزار تومان هزینه دارد.
همچنین برای اینکه یک سایت وردپرسی طراحی کنید، نیاز دارید یک دامنه برای سایت و یک هاست برای قرار دادن وردپرس در آن خریداری کنید. قیمت دامنه‌های ir معمولا 16 هزار تومان است و قیمت دامنه com با توجه به قیمت دلار متفاوت است و حدود 500 هزار تومان است.
برای یادگیری وردپرس چقدر زمان نیاز است؟
این مورد بستگی به تلاش و استمرار دانشجو دارد. اما اگر بخواهیم حدودی در نظر بگیریم، یادگیری وردپرس بدون کد نویسی (با صفحه ساز المنتور) حدود 2 هفته تا 1 ماه زمان می‌برد. اما اگر بخواهید برنامه نویسی PHP را یاد بگیرید و در وردپگرس کد نویسی کنید، حداقل 3 ماه زمان می‌برد.
چگونه وردپرس را یاد بگیریم؟
منابع زیادی در اینترنت برای یادگیری وردپرس وجود دارد که خیلی از آن‌ها رایگان هستند و با یک جستجوی ساده در گوگل، می‌توانید به این منابع دسترسی داشته باشید. در سایت آموزش برنامه نویسی دولوپرشو نیز به‌زودی یک دوره آموزش وردپرس قرار خواهد گرفت.
جمع‌بندی
وردپرس چیست؟ در این مقاله با کاربرد وردپرس آشنا شدیم و مزایای وردپرس را بررسی کردیم. همچنین، سایت‌های معروفی که با وردپرس ساخته شده‌اند را معرفی کردیم. امکانات وردپرس در کنار رایگان بودن آن، باعث محبوبیت و فراگیر شدن آن در بین وبمسترها (مدیران سایت) شده است. اگر سوالی درباره وردپرس دارید، لطفا در قسمت نظرات بیان کنید.