PHP چیست؟ ❤️ کاربرد زبان برنامه نویسی PHP (پی‌اچ‌پی)

PHP چیست؟ اگر با برنامه نویسی وب آشنایی داشته باشید، احتمالا نام PHP را شنیده باشید. پی‌اچ‌پی یک زبان برنامه نویسی برای سمت سرور (Server Side) یا بک‌اند سایت است. کاربرد PHP در برنامه نویسی وب به شدت بالا است، به‌طوری که اکثر سایت‌های برنامه نویسی دنیا با زبان PHP ساخته شده‌اند. در این قسمت از آموزش برنامه نویسی، با سوال «پی اچ پی چیست و چه کاربردی دارد؟» بیشتر آشنا خواهیم شد.

موضوعاتی که در این مقاله بررسی خواهیم کرد:

• PHP چیست؟
• کاربرد زبان برنامه نویسی PHP چیست؟
• با PHP چه کارهایی می‌توان انجام داد؟
• تاریخچه زبان پی‌اچ‌پی چیست؟
• پسوند فایل‌های PHP چیست؟
• زبان برنامه نویسی PHP چگونه کار می‌کند؟
• بهترین نرم‌افزار برای برنامه نویسی PHP چیست؟
• نمونه کد PHP
• مزایای زبان PHP چیست؟
• معایب زبان برنامه نویسی PHP چیست؟
• چه سایت‌هایی با زبان PHP ساخته شده‌اند؟
• بهترین فریمورک PHP چیست؟
• Pure PHP چیست؟
• تفاوت JavaScript و PHP چیست؟
• سوالات متداول درباره زبان برنامه نویسی PHP
• آیا زبان برنامه نویسی PHP منسوخ شده است؟
• بازار کار زبان برنامه نویسی PHP در ایران و جهان چگونه است؟
• درآمد برنامه نویسان PHP چقدر است؟
• یادگیری زبان برنامه نویسی PHP سخت است؟
• یادگیری PHP چقدر طول می‌کشد؟
• پیش‌نیاز یادگیری زبان PHP چیست؟
• بهترین سایت برای یادگیری PHP چیست؟
• بهترین دوره برای آموزش برنامه نویسی PHP چیست؟
• تفاوت MySQL و PHP چیست؟

PHP چیست؟

PHP مخفف کلمات «PHP: Hypertext Pre-processor» به معنی «پی‌اچ‌پی: پیش‌پردازنده فرامتن» است. پی‌اچ‌پی یک زبان اسکریپتی است، اما به آن زبان برنامه نویسی نیز می‌گویند. زبان برنامه نویسی PHP به‌صورت منبع باز (Open Source)، شیءگرا، سطح بالا و مفسری است.

PHP پر استفاده‌ترین زبان برنامه نویسی برای سمت سرور (Server Side) یا بک‌اند وب است. سیستم مدیریت محتوای وردپرس نیز با زبان برنامه نویسی PHP ایجاد شده است و اکثثر سایت‌های دنیا با وردپرس ساخته شده‌اند. PHP به‌صورت کراس پلتفرم (Cross-platform) است و در سیستم‌عامل‌های ویندوز، لینوکس و مک قابل اجرا می‌باشد.

کاربرد زبان برنامه نویسی PHP چیست؟

در قسمت قبل دانستیم که PHP چیست؟ در این قسمت به سراغ کاربرد PHP می‌رویم. همانطور که در بالا اشاره شد، زبان برنامه نویسی PHP برای بک‌اند سایت استفاده می‌شود. برای مثال وقتی که کاربری ثبت نام می‌کند، توسط PHP به پایگاه‌داده وصل می‌شود و اطلاعات کاربر در پایگاه‌داده ذخیره می‌شود.

اگر اطلاعات کاربر مورد نظر قبلا ثبت شده باشد، با پیغام «با این ایمیل قبلا ثبت‌نام کرده‌اید» مواجه خواهید شد. و اگر ثبت‌نام شما انجام شود، با پیغام «شما با موفقیت ثبت‌نام کردید» مواجه خواهید شد. همه‌ی این‌ها توسط زبان PHP قابل انجام است.

در حقیقت وقتی فرم ثبت‌نام را پر می‌کنید، PHP به پایگاه‌داده MySQL متصل می‌شود و اطلاعاتی که پر کرده‌اید را با اطلاعات MySQL چک می‌کند و اگر تکراری بود اجازه ثبت نام نمی‌دهد و اگر چنین اطلاعاتی از قبل وجود نداشت، اطلاعات شما را ثبت می‌کند.

ثبت‌نام و ورود کاربر، ارسال نظر، ارسال مقاله، ارسال دوره، متن‌ها، تصاویر، ویدئوها، موزیک‌ها و تمامی فرم‌های سایت، توسط زبان برنامه نویسی PHP در پایگاه‌داده ثبت و مدیریت می‌شوند.

با PHP چه کارهایی می‌توان انجام داد؟

در قسمت قبل دانستیم که PHP چیست و چه کاربردی دارد؟ در این قسمت به معرقی ویژگی‌های زبان برنامه نویسی PHP می‌پردازیم:

1. با PHP می‌توان صفحات پویا (Dynamic) ساخت و اطلاعات را از پایگاه‌داده MySQL دریافت کرد.
2. زبان برنامه نویسی PHP، می‌تواند اطلاعات را در پایگاه‌داده ذخیره کند و یا اطلاعات را از آن دریافت، ویرایش و یا حذف کند.
3. با زبان PHP می‌توان ربات تلگرام و اینستاگرام ساخت.
4. با PHP می‌توانید اطلاعات را رمزگذاری کنید.
5. با زبان برنامه نویسی PHP می‌توان سایت‌های شخصی، شرکتی، خدماتی، پزشکی، فروشگاهی و... ساخت.
6. و...

تاریخچه زبان پی‌اچ‌پی چیست؟

در ادامه مقاله زبان برنامه نویسی PHP چیست، به سراغ تاریخچه PHP می‌رویم. خالق PHP چه کسی است؟ اولین بار PHP در سال 1994 توسط راسموس لردورف (Rasmus Lerdorf) توسعه داده شد. راسموس لردورف، قصد داشت یه صفحه خانگی وب برای خود درست کند.

برای این کار تعدادی اسکریپت با زبان C نوشت، تا هم رزومه‌اش را در سایت خودش قرار دهد و هم آمار بازدید سایت خود را مشاهده کند. بعدها با گسترش این اسکریپت‌ها و افزودن توانایی تعامل با فرم‌های وب و ارتباط با پایگاه‌داده، نام «PHP/FI» را که مخفف «Personal Home Page/Form Interpreter» به معنی «صفحه خانگی شخصی/مفسر فرم» بود برای اسکریپت‌های خود انتخاب کرد.

PHP 1.0

پی‌اچ‌پی 1.0 چیست؟ کاربرد PHP/FI، برای ایجاد نرم‌افزارهای ساده وب بود. لردورف، برای اینکه خطاهای اسکریپت‌هایی که نوشته بود را بر طرف کند و آن‌ها را بهبود ببخشد، در 8 ژوئن سال 1995، آن‌ها را نام «Personal Home Page Tools version 1.0» که به معنی «ابزارهای صفحه خانگی شخصی نسخه 1.0» بود، تحت مجوز عمومی گنو روی گروه خبری یوزنت منتشر کرد.

PHP 2.0

پی‌اچ‌پی 2.0 چیست؟ متغیرها در نسخه PHP 1.0، شبیه به متغیرهای زبان برنامه نویسی Perl بودند اما ساده‌تر، محدودتر و ناپایدارتر بودند. به همین دلیل یک گروه برنامه نویسی تشکیل یافت و با انجام تست‌های متعدد روی نسخه بتای پی‌اچ‌پی، موتور تجزیه‌کننده ان را بازنویسی کردند. در نهایت، PHP/FI نسخه 2 در نوامبر سال 1997 منتشر شد.

PHP 3.0

پی‌اچ‌پی 3.0 چیست؟ در سال 1997، «اندی گاتسمن» و «زیو سوراسکی» به توسعه‌دهندگان PHP اضافه شدند. گاتسمن و سوراسکی، موتور تجزیه‌کننده PHP را بازنویسی کردند و پایه‌های PHP نسخه 3 را توسعه دادند.

این دو برنامه نویس به همراه راسموس لردورف (خالق اصلی PHP)، نام PHP را از «Personal Home Page» به «PHP: Hypertext Pre-processor» تغییر دادند. در نتیجه معنی PHP از «صفحه خانگی شخصی» به «پی‌اچ‌پی: پیش‌پردازنده فرامتن» تغییر یافت. در سال 1998، نسخه PHP 3.0 به‌طور رسمی منتشر شد.

PHP 4.0

پی‌اچ‌پی 4.0 چیست؟ گاتسمن و سوراسکی در سال 1999، هسته جدید زبان PHP را نوشتند که باعث شد موتور زند (Zend Engine) به وجود آید. در سال 2000، PHP نسخه 4 با موتور زند نسخه 1 منتشر شد. تا سال 2008 نسخه 4 توسعه یافت و با زیر نسخه‌های اصلی زیر منتشر شد:

1. PHP 4.0
2. PHP 4.1
3. PHP 4.2
4. PHP 4.3
5. PHP 4.4

PHP 5.0

پی‌اچ‌پی 5.0 چیست؟ در 13 ژوئن سال 2004، نسخه 5 PHP با موتور زند نسخه 2 منتشر شد. در نسخه 5، ویژگی‌های زیادی به پی‌اچ‌پی اضافه شد. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به بهبود بازدهی، شیءگرایی (OOP) و افزونه PDO (PHP Data Object Extension) برای اتصال به پایگاه‌داده اشاره کرد. نسخه 5 PHP، در زیر نسخه‌های اصلی زیر توسعه یافت:

1. PHP 5.0
2. PHP 5.1
3. PHP 5.2
4. PHP 5.3
5. PHP 5.4
6. PHP 5.5
7. PHP 5.6

PHP 6.0

پی‌اچ‌پی 6.0 چیست؟ در کنار نسخه 5 پی‌اچ‌پی، یک نسخه اصلی دیگر در حال توسعه بود، که تغییرات عمده مانند پشتیبانی از یونیکد (Unicode) در نسخه 6 پی‌اچ‌پی قرار بود اضافه شود. اما پیاده‌سازی پشتیبانی از Unicode خیلی طول کشید و این کار باعث شد که نسخه 6 PHP، منتشر نشود.

PHP 7.0

پی‌اچ‌پی 7.0 چیست؟ در سال 2015، نسخه 7 پی‌اچ‌پی منتشر شد و باعث پیشرفت‌های چشمگیر در PHP شد. نسخه 7 PHP یکی از بهترین بروزرسانی‌های زبان برنامه نویسی PHP محسوب می‌شود. در این نسخه ویژگی‌هایی مانند: بهبود عملکرد، کاهش استفاده از حافظه تا حدود 50 درصد، افزایش سرعت حداقل دو برابری در زبان PHP ظاهر شد. افزایش  سرعت و بهبود عملکرد، مدیون نسخه 3 موتور زند (Zend Engine) بود. نسخه 7 PHP، در زیر نسخه‌های اصلی زیر توسعه یافت:

1. PHP 7.0
2. PHP 7.1
3. PHP 7.2
4. PHP 7.3
5. PHP 7.4

PHP 8.0

پی‌اچ‌پی 8.0 چیست؟ آخرین نسخه PHP در حال حاضر نسخه 8 می‌باشد. نسخه 8 PHP در آذر ماه سال 1399 منتشر شد. ویژگی‌های زیادی مانند JIT به پی‌اچ‌پی اضافه شد.JIT باعث شد که برنامه‌های نوشته شده با PHP در عین پردازش، اجرا شوند. این کار باعث افزایش سرعت و کاهش منابع مورد نیاز برای اجرای برنامه شود. در حال حاضر PHP 8 در زیر نسخه‌های اصلی زیر هستند:

1. PHP 8.0
2. PHP 8.1
3. PHP 8.2
4. PHP 8.3 (انتشار در آینده)

پسوند فایل‌های PHP چیست؟

در قسمت‌های قبلی دانستیم که PHP چیست و چه کاربردی دارد؟ در این قسمت پسوند فایل‌های PHP را بررسی می‌کنیم. هر فایل در کامپیوتر، یک پسوند دارد و PHP نیز از این قاعده مستثنی نیست.  پسوند فایل‌های PHP چیست؟ پسوند فایل‌های پی‌اچ‌پی، php. است. برای مثال: index.php

زبان برنامه نویسی PHP چگونه کار می‌کند؟

در ادامه مقاله PHP چیست؟ به سراغ نحوه کار زبان برنامه نویسی PHP می‌رویم. برای اجرای برنامه‌های PHP، نیاز به یک وب سرور (Web server) است. کاربر وقتی که یک صفحه از سایت که با PHP نوشته شده است را در مرورگر خود باز می‌کند، یک Request به وب سرور ارسال می‌شود. وب سرور، اطلاعات مورد نیاز برای آن صفحه را از پایگاه‌داده می‌گیرد و در قالب پاسخ (Response) به مرورگر کاربر ارسال می‌کند.

کاربر این پاسخ‌های وب سرور را در قالب، متن، تصاویر، ویدئوها، موزیک‌ها، فرم‌ها و... در سایت مشاهده می‌کند. از معروف‌ترین وب‌سرورها می‌توان به Apache و Nginx اشاره کرد. برای اجرای فایل‌های PHP در کامپیوتر، نیاز به برنامه XAMPP است که با وب سرور Apache کار می‌کند.

بهترین نرم‌افزار برای برنامه نویسی PHP چیست؟

برای برنامه نویسی PHP بهترین نرم‌افزار، PhpStorm است. پی‌اچ‌پی استورم یک محیط توسعه (IDE) برای کد نویسی PHP است. این نرم‌افزار نیازمند منابع سخت‌افزاری نسبتا خوبی مانند رم است و برای سیستم‌های سخت‌افزاری ضعیف مناسب نیست.

اگر سیستم سخت‌افزاری شما صعیف است، بهتر است از کد ادیتور VS Code (ویژوال استودیو کد) استفاده کنید که با نصب افزونه‌های مناسب، امکانات زیادی را برای برنامه نویسی PHP فراهم می‌کند.

نمونه کد PHP

در این قسمت از مقاله PHP چیست؟ یک نمونه کد ساده PHP را بررسی می‌کنیم. کد زیر، چاپ Hello World با زبان برنامه نویسی PHP است.

<?php
echo "Hello World!";
?>

خروجی کد بالا به‌صورت زیر است:

Hello World!

مزایای زبان PHP چیست؟

در این قسمت از مقاله PHP چیست به مزایای زبان برنامه نویسی PHP می‌پردازیم:

1. یادگیری PHP آسان است و منابع زیادی ربای آموزش PHP وجود دارد.
2. جامعه برنامه نویسان PHP زیاد است و هنگام برخورد به مشکل، می‌توان از بقیه کمک گرفت.
3. کدهای زبان برنامه نویسی PHP، منبع باز (Open Source) هستند و همه می‌توانند در توسعه PHP مشارکت کرده و آن را بهبود ببخشند.
4. PHP کراس پلتفرم (Cross-platform) است و می‌تواند در سیستم‌عامل‌های مختلف مانند: ویندوز، لینوکس و مک اجرا شود.
5. اسکریپت‌های PHP به دلیل اینکه مختص وب هستند، نسبت به سایر زبان‌ها در سطح وب سبک‌تر و مناسب‌تر هستند.
6. سرعت توسعه نرم‌افزار، در زبان برنامه نویسی PHP بالا است.
7. با یادگیری PHP می‌توان برای وردپرس قالب و افزونه نوشت.
8. PHP با انواع وب‌سرورها و پایگاه‌داده‌ها سازگار است.
9. و...

معایب زبان برنامه نویسی PHP چیست؟

هر زبان برنامه نویسی، در کنار مزایایی که دارد، معایبی نیز دارد. PHP نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما معایب زبان PHP چیست؟

1. زبان برنامه نویسی PHP برای نوشتن برنامه‌های دسکتاپ و موبایل مناسب نیست.
2. PHP یک زبان مفسری است و سرعت آن نسبت به زبان‌های کامپایلری پایین‌تر است.

چه سایت‌هایی با زبان PHP ساخته شده‌اند؟

حال که به سوال PHP چیست پاسخ دادیم، در این قسمت به معرفی سایت‌هایی که با PHP ساخته شده‌اند، می‌پردازیم:

1. دیجی‌کالا
2. فرادرس
3. سیستم مدیریت محتوای وردپرس
4. فیس‌بوک
5. یاهو
6. ویکی‌پدیا
7. و...

بهترین فریمورک PHP چیست؟

در این قسمت از مقاله پی‌اچ‌پی چیست، نوبت به معرفی بهترین فریمورک‌های PHP رسیده است. نمی‌توان یک فریمورک خاص را به عنوان بهترین فریمورک برای زبان برنامه نویسی PHP انتخاب کرد. اما فریمورک لاراول (Laravel) با معماری MVC، امروزه در میان برنامه نویسان PHP کاربرد بیشتری دارد. از سایر فریمورک‌های PHP می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. لاراول (Laravel)
2. سیمفونی (Symfony)
3. کدیگنایتر (Codeigniter)
4. یی (Yii)
5. اسلیم (Slim)
6. کیک پی‌اچ‌پی (CakePHP)
7. فالکون (Phalcon)
8. فیول پی‌اچ‌پی (FuelPHP)
9. لامیناس (Laminas)
10. و...

Pure PHP چیست؟

اصطلاح پیور پی‌اچ‌پی (Pure PHP) به معنی PHP خالی است. وقتی بدون استفاده از فریمورک خاص، به‌صورت مستقیم از کدهای PHP در توسعه برنامه‌ها استفاده کنیم، به آن Pure PHP می‌گوییم.

تفاوت JavaScript و PHP چیست؟

در ادامه مقاله پی اچ پی چیست، تفاوت جاوا اسکریپت و پی‌اچ‌پی را بررسی می‌کنیم:

تفاوت جاوا اسکریپت و پی اچ پی چیست؟

JavaScript	PHP
JavaScript زبان اسکریپت‌نویسی است.	PHP زبان اسکریپت‌نویسی است.
جاوا اسکریپت مفسری است.	پی‌اچ‌پی مفسری است.
JavaScript در توسعه فرانت‌اند و بک‌اند سایت کاربرد دارد.	PHP فقط در بک‌اند سایت کاربرد دارد.
جاوا اسکریپت در مرورگر، بدون وب سرور نیز اجرا می‌شود.	PHP برای اجرا، نیازمند وب سرور است.

سوالات متداول درباره زبان برنامه نویسی PHP

در ادامه مقاله PHP چیست و چه کاربردی دارد؟ باید به سوالات متداول درباره زبان برنامه نویسی PHP پاسخ دهیم.

آیا زبان برنامه نویسی PHP منسوخ شده است؟

زبان برنامه نویسی PHP هنوز هم با اقتدار، جزء بهترین زبان‌های برنامه نویسی وب است. بیش از 70 درصد سایت‌های جهان با PHP ساخته شده است. سیستم مدیریت محتوای وردپرس که طرفداران زیادی دارد، با زبان برنامه نویسی PHP توسعه داده شده است.

بازار کار زبان برنامه نویسی PHP در ایران و جهان چگونه است؟

اگر یک سر به سایت‌های استخدامی و کاریابی بزنید، بازار کار فوق‌العاده PHP را خواهید دید. بازار کار پی‌اچ‌پی در ایران به شدت زیاد است اما در خارج به نسبت ایران، کمتر است.

درآمد برنامه نویسان PHP چقدر است؟

به‌طور دقیق نمی‌توان عددی برای میزان درآمد برنامه نویسان PHP مشخص کرد. درآمد PHP بستگی به پارامترهای زیادی مانند جونیور و سنیور بودن دارد. اما به‌طور کلی می‌توان بازه درآمد برنامه نویسان PHP در آمریکا را بین 50 هزار تا 100 هزار دلار در سال تخمین زد. در ایران نیز عدد مشخصی وجود ندارد و می‌تواند از 7 میلیون شروع شده و تا 40 میلیون و بالاتر نیز ادامه پیدا کند.

با یادگیری PHP می‌توانید قالب‌ها و افزونه‌های وردپرس بسازید و آن‌ها را در مارکت‌های خارجی و ایرانی به فروش برسانید.

یادگیری زبان برنامه نویسی PHP سخت است؟

یادگیری PHP آسان است و بستگی به تلاش و استمرار شخص دارد. اگر به برنامه نویسی علاقه داشته باشید، یادگیری هر زبان برنامه نویسی آسان است.

یادگیری PHP چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمان مشخصی برای یادگیری PHP وجود ندارد. اگر روزانه به‌طور متوسط 4 ساعت وقت برای آموزش و تمرین بگذارید، می‌توانید در مدت زمان 6 ماه به مهارت‌های زیادی در زبان برنامه نویسی PHP بدست آورید.

پیش‌نیاز یادگیری زبان PHP چیست؟

در این قسمت از مقاله PHP چیست باید به پیش‌نیازهای یادگیری PHP بپردازیم. یادگیری PHP نیاز به پیش‌نیاز ندارد، اما چون کدهای PHP داخل کدهای HTML قرار می‌گیرد، بهتر است HTML و CSS را بلد باشید. آشنایی اولیه با زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت نیز می‌تواند برای شما مفید باشد.

بهترین سایت برای یادگیری PHP چیست؟

در ادامه مقاله PHP چیست، به معرفی بهترین سایت‌ها برای یادگیری PHP می‌پردازیم. اگر بخواهید برنامه نویسی را به‌صورت متنی یاد بگیرید، بهترین منابع برای یادگیری PHP به شرح زیر است:

سایت https://www.w3schools.com/php: این سایت برای کسانی که تازه می‌خواهند برنامه نویسی PHP را شروع کنند، مفید است. این سایت، زبان PHP را به‌صورت متنی، رایگان و زبان انگلیسی یاد می‌دهد. همچنین می‌توانید زبان برنامه نویسی PHP را در خود سایت نیز تمرین کنید.

سایت php.net: این سایت، داکیومنت اصلی PHP است. هر آن چیزی که برای یادگیری برنامه نویسی PHP وجود دارد، در این سایت وجود دارد.

بهترین دوره برای آموزش برنامه نویسی PHP چیست؟

اگر می‌خواهید آموزش PHP را به‌صورت ویدئویی یاد بگیرید، بهترین مدرس PHP ادوین دیاز (Edwin Diaz) است که در سایت یودمی دوره‌های پولی آن را می‌توانید تهیه کنید. اما با جستجو در سایت‌های دانلود فارسی مانند دانلودلی، می‌توانید دوره‌های یودمی Edwin Diaz، برای آموزش برنامه نویسی PHP را به‌صورت رایگان دانلود کنید.

تفاوت MySQL و PHP چیست؟

در آخرین قسمت از مقاله PHP چیست و چه کاربردی دارد؟ به سراغ مقایسه MySQL و PHP می‌رویم. MySQL چیست و چه ارتباطی با PHP دارد؟ MySQL یک سیستم مدیریت پایگاه‌داده (DBMS) است که توسط آن می‌توان اطلاعات را از پایگاه‌داده خواند و یا اطلاعات را در آن ذخیره، ویرایش و یا حذف کرد.

توسط PHP می‌توان به MySQL متصل شد و عملیات CRUD (Create - Read - Update - Delete) را در MySQL مدیریت کرد.

جمع‌بندی

PHP چیست؟ در این مقاله با کاربرد PHP آشنا شدیم. سپس مزایا و معایب زبان PHP و فریمورک‌های PHP را بررسی کردیم. در نهایت نحوه یادگیری PHP و بهترین سایت‌های آموزش PHP را معرفی کردیم. به‌طور خلاصه، PHP یک زبان برنامه نویسی برای سمت سرور (Server Side) یا بک‌اند وب است. بک‌اند اکثر سایت‌های دنیا با زبان برنامه نویسی PHP ساخته شده است.

هسته وردپرس نیز با زبان PHP توسعه داده شده است. اگر سوالی در مورد پی‌اچ‌پی چیست و چه کاربردی دارد؟، برای شما مبهم بود، لطفا در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.